Kaszaki mają postać niewielkich guzków pod skórą, nazywanych również cystą naskórkową lub torbielą łojową. To często spotykana zmiana skórna, która powstać może na każdej części ciała. Najczęściej jednak występuje na skórze głowy, twarzy lub tułowiu. Czym są kaszaki? Jakie są przyczyny ich powstawania i jak przebiega leczenie?
Czym są kaszaki?
Kaszak jest podskórną, niewielką torbielą powstającą w okolicach ujść gruczołów łojowych i mieszków włosowych. Zmiany powstają w przypadku zatkania złuszczoną skórą oraz sebum ujścia mieszka włosowego, gdzie gromadzi się półpłynna lub płynna treść o zabarwieniu białym i żółtym. Kaszaki objawiają się pod postacią okrągłych guzków, które osiągają wielkość od kilku milimetrów do nawet kilku centymetrów.
Wyróżnia się dwa główne rodzaje zmian, nazywanych kaszakami:
- Kaszak rzekomy – rozwija się przez zaczopowanie gruczołu łojowego, najczęściej przez niewłaściwą higienę osobistą lub zranienie skóry. Charakterystycznym objawem tego typu zmiany jest widoczność jej gołym okiem, a po jego naciśnięciu wydobywa się nieprzyjemna w zapachu, tłusta substancja.
- Kaszak prawdziwy – zmiana o podłożu genetycznym. Powstaje przede wszystkim z powodu wnikania w głąb skóry komórek, które znajdować powinny się na powierzchni skóry.
Przyczyny powstawania kaszaków
Kaszaki powstać mogą na skórze każdego, chociaż częściej obserwuję się je u osób pomiędzy 30 a 40 rokiem życia. Powiązane są również z zaburzeniami pracowania gruczołów łojowych, do których dochodzi najczęściej w okresie dojrzewania. Wśród bezpośrednich przyczyn powstawania kaszaków, wyróżnia się:
- uwarunkowania genetyczne,
- nieodpowiednią higienę,
- uszkodzenia skóry, otarcia, urazy,
- stany zapalne skóry,
- zapalenie mieszka włosowego,
- pęknięcie gruczołu łojowego (na skutek zmian trądzikowych),
- zakażenie wirusem HPV,
- zaburzenia pracy gruczołu łojowego,
- stosowanie ciężkich, zapychających kosmetyków.
Powstawaniu zmian sprzyja również intensywna ekspozycja na promieniowanie UV, szczególnie u osób po 60 roku życia.
Kaszaki – lokalizacja na skórze
Kaszaki najczęściej spotykane są na skórze twarzy, jednak zdarzyć się może, że powstaną na innych częściach ciała m.in.:
- na skórze głowy,
- szyi,
- powiekach,
- skórze tułowia (zazwyczaj pleców),
- wargach sromowych,
- mosznie.
Określa się, że torbiele mogą rosnąć na każdej części ciała, najczęściej jednak w miejscach, na których znajdują się włosy. Zlokalizowane na pachwinach lub innych miejscach narażonych na ocieranie np. odzieżą podczas poruszania się, mogą powodować dyskomfort.
Diagnoza kaszaków
Kaszaki nie sprawiają problemów w rozpoznaniu, ponieważ swoim wyglądem od razu wskazują na torbiel łojową. Zdarza się, że lekarz podczas diagnozy zalecić może biopsję, aby wykluczyć zmiany zagrażające zdrowiu. Dlatego też każda niepokojąca zmiana skórna, powinna być przede wszystkim skonsultowana z lekarzem. Ponadto kaszaki mogą być przyczyną stanu zapalnego, który wymaga wdrożenia konkretnych działań.
Podejrzane i niepewne zmiany, mogą być przesłanką do wykonania dodatkowych badań. Szczególnie gdy istnieje podejrzenie, że zmiana ma charakter nowotworowy, lekarz zleca badanie histopatologiczne. Polega ono na wycięciu zmiany i oddaniu jej do badania, które oceni pobrany wycinek tkankowy.
Jak pozbyć się kaszaków?
Rozwijające się wolno kaszaki o niewielkich rozmiarach często nie wymagają dodatkowych działań – pękają same lub pod wpływem nacisku. W tym przypadku do oczyszczenia gruczołów łojowych dochodzi samoistnie, nagromadzony płyn wycieka, a pozostawiona niewielka rana się goi.
Przy małych zmianach skórnych, szczególnie zlokalizowanych na twarzy, pomocne mogą okazać się również zabiegi, które oferuję medycyna estetyczna:
- krioterapia – wymrażanie zmian,
- laseroterapia – usuwanie zmian za pomocą wiązki lasera.
Usuwanie dużych kaszaków, powinien przeprowadzić lekarz chirurg lub dermatolog. Po dokładnym zbadaniu zmiany specjalista dobierze bowiem odpowiedni sposób na pozbycie się kaszaków. Zwykle w tym przypadku stosuje się nakłucie zmiany oraz wydobycie na zewnątrz jej zawartości. Większe kaszaki, które mogą powodować rozległe blizny, wycina się natomiast chirurgicznie w znieczuleniu miejscowym.
Czy kaszak sam zniknie?
Zdarza się, że niewielkie zmiany ustępują samoistnie i kaszak całkowicie znika. Duże torbiele natomiast bardzo rzadko same się wchłaniają. Pragnąć się ich pozbyć, zaleca się wykonanie zabiegu chirurgicznego. Ponadto występujące zmiany trzeba regularnie obserwować i kontrolować ich wielkość.
Zapobieganie
Zapobieganie powstawaniu kaszaków opiera się w dużej mierze na odpowiedniej higienie ciała oraz doborze odpowiednich dla skóry i aktualnych jej potrzeb kosmetyków. Pomocne okazać się mogą również peelingi, które działają stymulująco na odnowę naskórka, poprzez złuszczanie jego powierzchniowych warstw.