Zaburzenia barwnikowe skóry to dolegliwość wpływająca na barwę skóry. Zaburzenia powstają na skutek poszczególnych faz syntezy oraz transportu melaniny, naturalnego brunatnego barwnika w skórze, powodując przebarwienia i odbarwienia. Wyróżniamy przebarwienia uogólnione i ograniczone, które mogą dotyczyć fragmentu skóry oraz całego ciała. Określając rodzaj przebarwienia, mowa o zmianach skórnych ciemniejszych niż jej naturalny kolor, natomiast odbarwienia dotyczą jaśniejszych miejsc na ciele.
Jakie wyróżniamy zaburzenia barwnikowe skóry?
Przebarwienia i odbarwienia na powierzchni skóry powstają z powodu zaburzeń produkcji melaniny, naturalnego brunatnego barwnika w skórze, który jest wytwarzany w warstwie podstawowej naskórka. Z powodu zaburzeń naturalnych faz syntezy i transportu, występują zmiany w kolorze skóry na różnych częściach ciała.
Przebarwienia uogólnione
Występowanie przebarwień uogólnionych, może posiadać wiele przyczyn. Najczęściej występują z powodu zaburzeń hormonalnych, takich jak nadczynność tarczycy lub kory nadnerczy, jak również chorób wrodzonych. Przebarwienia uogólnione wystąpić mogą także w przypadku chorób nerek, wątroby i nowotworów. Występują na każdej okolicy skóry, a także zajmują błony śluzowe. Zmiany skórne mogą być pierwszym objawem chorób oraz wskazywać na braki witamin w organizmie.
Przebarwienia ograniczone
Do występujących przebarwień ograniczonych, zaliczane są przede wszystkim przebarwienia:
- Piegi. Niewielkie plamy, pojawiające się u osób z jasną karnacją latem z powodu zwiększonej produkcji melanocytów.
- Plamy soczewicowate. Pojawiają się z powodu zwiększonej ilości melaniny i melanocytów w naskórku. Występują na powierzchni skóry i błonach śluzowych.
- Plamy typu kawa z mlekiem. Mogą posiadać charakter wrodzony i nabyty w dzieciństwie. Objawiają się przebarwieniami zlokalizowanymi często na tułowiu.
- Melasma. Występuje głównie na twarzy kobiet pod postacią ciemnobrunatnych plam. Częściej pojawiają się z powodu zaburzeń hormonalnych, w tym przyjmowaniu antykoncepcji i ciąży.
- Przebarwienia pozapalne. Pojawiają się z powodu stanu zapalnego, wywołanego chorobami skóry oraz kontaktowego zapalenia skóry. Wystąpić mogą także w następstwie stosowania niektórych leków.
Odbarwienia uogólnione
Odbarwienia uogólnione pojawiają się pod postacią bielactwa. Jaśniejsze plamy na skórze mogą wskazywać na bielactwo wrodzone, nazywane również albinizmem. Jest to choroba genetyczna, pojawiająca się w wyniku nieprawidłowego funkcjonowania enzymu wpływającego na syntezę melaniny i niedoboru lub braku barwnika w komórkach skóry. Kolejnym występując odbarwieniem uogólnionym, jest bielactwo nabyte, które jest zaburzeniem w pigmentacji skóry i występuję w formie jasnych plam na skórze.
Odbarwienia pozapalne
Powstające odbarwienia pozapalne są konsekwencją stanu zapalnego skóry. W wyniku spadku melaniny w komórkach naskórka występują plamy o jasnym zabarwieniu. Pojawiać się mogą w wyniku chorób, takich jak wyprysk rąk, łupież biały, ziarniak grzybiasty, łuszczyca, sarkoidoza, grzybica, łupież pstry.
Leczenie zaburzeń barwnikowych skóry
Leczenie zaburzeń barwnikowych powinno opierać się przede wszystkim na konsultacji i wdrożeniu leczenia przez lekarza dermatologa. Występujące zmiany skórne, które pojawiły się z powodu chorób, wymagają leczenia chorób wywołujących. Podstawowym obowiązkowym zachowaniem, który trzeba wdrożyć przy występowaniu przebarwień i odbarwień skóry jest ochrona przed promieniowaniem UV, stosując kremy z wysokim filtrem i unikając długiego przebywania na pełnym słońcu. Wdrożenie leczenia przebarwień może obejmować stosowanie leków miejscowych z substancjami rozjaśniającymi. Zaburzenia barwnikowe skóry leczone są także poprzez naświetlenia lub zastosowanie chirurgicznego przeszczepu naskórka.